Zbiory Informacji o Nieruchomościach – Księga Wieczysta

Informacje o nieruchomościach gromadzone są w dwóch rejestrach: w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków. Księgi wieczyste stanowią rejestr stanu prawnego nieruchomości odgrywając znaczącą rolę w zapewnieniu bezpiecznego obrotu nieruchomościami. Prowadzenie ksiąg wieczystych powierzone zostało odpowiednim ze względu na położenie nieruchomości sądom rejonowym. Księgi wieczyste są jawne, co w praktyce oznacza, iż każdy może je przeglądać.

Księga wieczysta składa się z czterech działów. W dziale pierwszych opisana jest sama nieruchomość, najczęściej poprzez podanie numeru działki, czy adresu, oznaczona jest tu również powierzchnia nieruchomości. W dziale pierwszym można również dokonać wpisu służebności przysługujących danej nieruchomości. Dział drugi przeznaczony jest na zamieszczenie informacji na temat właścicieli nieruchomości. W dziale trzecim ksiąg wieczystych wpisywane są wszelkie obciążenia nieruchomości za wyjątkiem obciążeń hipotecznych. Ostatni, czwarty dział księgi wieczystej przeznaczony jest na wpisy hipotek. Księgi wieczyste związane są z konkretnymi nieruchomościami, nie zaś z ich właścicielami. Dla każdej nieruchomości prowadzona jest odrębna księga wieczysta.

W praktyce może się zdarzyć sytuacja, gdy treść księgi wieczystej nie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu nieruchomości. Ochronę przed taką sytuacją stanowi tak zwana rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych stanowi, iż w razie niezgodności występujących między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi wieczystej rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynności prawną z osobą uprawnioną według treści księgi wieczystej nabył własność nieruchomości lub inne, przysługujące do niej prawo rzeczowe[1]. Należy pamiętać, iż rękojmia wiary publicznej nie działa przeciwko prawom obciążającym nieruchomości z mocy ustawy, niezależnie od wpisu, prawu dożywocia, służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej oraz służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia.